Goede arbeidsomstandigheden zijn van levensbelang!
Van de totale ziektelast wordt bijna 5% veroorzaakt door slechte arbeidsomstandigheden. Dit percentage is te vergelijken met het percentage dat een ongezond milieu en overgewicht hebben op de totale ziektelast door externe factoren. Een groot deel van deze ziektelast komt doordat men vaak in aanraking komt met gevaarlijke stoffen op het werk.
Hieronder vindt u enkele schokkende cijfers die het gevolg zijn van slechte arbeidsomstandigheden:
- In Nederland overlijden per jaar 4000 mensen als gevolg van onveilige en ongezonde omstandigheden op het werk
- Daarvan zijn ruim 2.500 voortijdige sterfgevallen het gevolg van werk gerelateerde kanker.
- 700 mensen sterven als gevolg van longaandoeningen, die zijn veroorzaakt door blootstelling op de werkplek (vooral door asbest, lasrook en kwartsstof).
- Dit kost circa 9 miljard euro per jaar door de kosten van de gezondheidszorg en de verminderde productiviteit
(Bron: RIVM, 2021)
Onderzoek Worst Case Room
TNO heeft experimenteel onderzoek uitgevoerd in een zogenaamde Worst Case Room en daarbij een ongunstige situatie nagebootst met 100% inschakeltijd van het gereedschap, zonder het treffen van maatregelen en in een kleine slecht geventileerde kleine werkruimte. Hierbij hebben ze getest of de wettelijke grenswaarden van respirabel kwarts en hardhout overschreden werden.
Houtstof
Bij houtstof (hardhout) leverde dat een overschrijding op van de wettelijke grenswaarde bij het schuren, zagen, schaven en frezen en andere bewerkingen met een factor die oploopt van 10 tot maar liefst 140. Als ze vervolgens innovatieve technologische oplossingen toepasten, nam die blootstelling sterk af. Een reductie van de blootstelling met een factor 10 tot 1.400 ten opzichte van de ongunstigste situatie is mogelijk door de juiste keuze en het juiste gebruik van gereedschap.
Kwartsstof
Bij het experimentele onderzoek met kwartsstof werd duidelijk dat er een overschrijding van de wettelijke grenswaarde was van respirabel kwarts bij het boren, slijpen, zagen, hakken en andere bewerkingen met een factor die oploopt van 15 tot maar liefst 5.000. Bij het gebruik van innovatieve technologische oplossingen, nam ook hier de blootstelling sterk af. Een reductie van 35 tot 8.700 vergeleken met de meest ongunstige situatie.
In beide situaties bleek dus dat men ver boven de wettelijke grenswaarde kwam. De hoogte van deze factoren bevestigen de enorme potentie voor verbetering van de werksituatie en de gezondheid van werknemers in voornamelijk de bouw.
Wat te doen?
Ook voor dit probleem geldt: voorkomen is beter dan genezen. Het beste en meest effectieve is natuurlijk om de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen te verminderen tot nul.
De overheid probeert de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen al te verminderen doordat zij een wettelijke grenswaarde hebben ingevoerd. Er zijn echter meerdere maatregelen die men kan nemen om de aanraking met kankerverwekkende stoffen te reduceren.
Organisaties kunnen het voorkomen door bijvoorbeeld het vervangen van een kankerverwekkende stof of proces. Daarnaast kan men ook zorgvuldig gebruik gaan maken van stofvrije werkwijzen en gereedschappen. Hierbij is het wel essentieel dat ze op de juiste manier worden toegepast en dat er voldoende controle op is. Een stofvrije werkwijze gaat gepaard met mobiele afzuiging.
Stappenplannen TNO
Om het vrijkomen van houtstof en kwartsstof te kunnen beheersen, beveelt TNO de volgende stappenplannen aan:
Houtstof
- Kies voor zachthout in plaats van hardhout
- Kies voor prefab bouwen
- Kies stofvrije gereedschappen of processen
Kwartsstof
- Kies voor duurzaam (bouw) materiaal met een laag percentage kwarts
- Kies voor prefab bouwen
- Kies stofvrije gereedschappen of processen
Voordelen
Naast het verbeteren van onze gezondheid brengen de bovenstaande maatregelen nog veel meer voordelen. Zo zullen de kosten van de zorg omlaag gaan, evenals de verzuimkosten en het aantal personen dat arbeidsongeschiktheid is. Daarnaast ontstaat er een betere inzetbaarheid en participatie.
Als werkgevers, werknemers en hun organisaties, beleidsmakers, handhavers en technologie-ontwikkelaars de handen ineen slaan, is het mogelijk om de werk gerelateerde kanker fors terug te dringen.
Handhaving
De Inspectie SZW is belast met de handhaving en controleert werkplekken op het vrijkomen van zichtbaar stof richting de ademzone van de medewerker bij bewerkingen als boren, hakken, slijpen en zagen. Als er tijdens de bewerkingen stof vrijkomt richting ademzone, wijst dit op het ontbreken van de juiste maatregelen of het niet goed functioneren daarvan. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer of zelfstandig ondernemer.
In beide situaties moet de ondernemer actie ondernemen. De Inspectie SZW kan zo nodig boetes opleggen of zelfs werkzaamheden stilleggen.
Heeft u vragen of wilt u advies op maat?
Wij helpen u graag!
Wij kijken graag of er een bestaande mogelijkheid is voor uw probleem of we gaan samen op zoek naar een maatwerkoplossing.